Mental Model

หากต้องการเข้าใจความจริงเกี่ยวกับโลกมากขึ้น บทความเกี่ยวกับเรื่อง Mental Model คือการช่วยสร้างกรอบความคิดที่ช่วยให้เราเข้าใจโลกรอบตัวและตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เรามองเห็นภาพรวมและเชื่อมโยงสิ่งต่างๆ เข้าด้วยกัน การเรียนรู้และประยุกต์ใช้ Mental Model ที่หลากหลายจะช่วยเพิ่มความสามารถในการแก้ปัญหาและรับมือกับสถานการณ์ต่างๆ ได้ดีขึ้น

Mental Model

Why do we need to learn about thinking?

Recommended Book : Think like a freak

เพราะการที่เราคิดเยอะขึ้นจะส่งผลให้เรามี Idea และ Decision ที่ดีขึ้น

Thinking

George Bernand Shaw คนเคยพูดถึงเรื่อง Thinking ไว้ดังนี้

Type of Person	Definition
คนส่วนมาก	คิดแบบจริงจังแค่ 2-3 ครั้งต่อปี
คนส่วนน้อย	คิดแบบจริงจัง 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ จะช่วยให้การดำเนินชีวิตดีขึ้น

George Bernand Shaw เขียนบทวิจารณ์วรรณกรรมและสร้างโรงเรียนที่ School of economic

หลังจากการศึกษาที่เรื่องการคิด ทำให้สามารถตกผลึกได้ว่ามีคำว่า Mental Model อยู่ด้วย

Thinking Method

Method

การคิดที่ดีจะต้องทำให้เราตัดสินใจได้ดีขึ้น
ยิ่งเราตัดสินใจแต่ละเหตุการณ์ย่อยได้ดีขึ้น ก็จะได้ชีวิตในแบบที่เราต้องการมากขึ้นเรื่อยๆ

หากเข้าใจ Mental Model เพื่อให้เราเข้าใจเรื่อง Decision มากขึ้นแล้วสามารถไปอยู่ในจุด Life You Want มากขึ้น

Sink a great ship

Benjamin Franklin เคยกล่าวไว้ “แค่เรือมีรูรั่ว นิดเดียวสามารถทำให้เรือล่มได้เลย”

Sample Problem

การทำ Project อย่างนึง เวลาเราคิดงานบางอย่าง แล้วงานเหล่านั้นแสดงข้อผิดพลาดในกระบวนการคิด จะทำให้ Project ผิดพลาด

ผลลัพธ์ที่มีโอกาสเกิดขึ้น

มีโอกาสที่เราจะคิดพลาดแล้วเราไม่รู้ตัว จะทำให้เราเดินผิดทางได้เลย ถ้าเราไม่แก้ไข
Mental Model จึงเกิดขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาในเรามักคิดผิดพลาดในชีวิต

Mental Model หรือ “แบบจำลองความคิด” คือ กรอบความคิดหรือวิธีการที่เราใช้ในการทำความเข้าใจและตีความโลกรอบตัวเรา มันคือภาพจำลองที่อยู่ในสมองของเรา ซึ่งช่วยให้เราคาดการณ์และตัดสินใจเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

หนังสือหลายเล่มส่วนใหญ่มี Inspiration มาจาก Charlie Munger

I believe in the discipline of mastering the best of what other people have figure out = เราสามารถศึกษาวิธีคิดจากคนที่ประสบความสำเร็จได้เลย

Recommended book : Super Thinking , The Great Mental Models , Clear Thinking

Mental Model คือกระบวนการคิดของเรื่องใดเรื่องหนึ่งให้เฉียบคมและดีขึ้น

Model 1 : Map is not the Territory

Map เป็นได้แค่ Representative ของ Territory เพราะ Map ไม่ได้สะท้อนโลกจริง เพราะ Map จะเป็นการสุ่มเพื่อแสดงส่วนที่สำคัญของแต่ละสถานที่จาก Territory เพื่อให้สามารถเดินทางไปได้ ส่วน Territory จะแสดงอาณาเขตทั้งหมดของโลก

Map ใช้กระบวนการ Abstraction คือการตัดส่วนที่ไม่สำคัญออกจาก Territory

Type	Definition
Map	Model (Sample of The world)
Territory	Reality (Population of The world)

Each map has a specific purpose

Map ที่เราสร้างขึ้นมาในหัว จะมีเป้าหมายไม่เหมือนกันด้วย

Subway Train Operator Purpose

คนขับรถไฟฟ้าใต้ดิน มีแผนที่ในการขับรถไฟฟ้าไม่เหมือนกับคนทั่วไปที่ดูแผนที่รถไฟฟ้า เพราะจุดประสงค์ในการใช้ต่างกัน
คนขับรถไฟฟ้าดิน จะมีแผนที่เฉพาะทางเพื่อขับรถไฟฟ้า เพื่อดูว่า ต้องเลี้ยวโค้งตรงแยกไหน

Customer Purpose

คนนั่งรถไฟฟ้าดิน จะมีแผนที่เพื่อดูทาง การขึ้นรถไฟฟ้าจากสถานีนึงไปอีกสถานีนึง ต้องขึ้นรถไฟฟ้า สายไหนแล้วลงสถานีไหน มีส่วนเปลี่ยนสายที่ไหน เช่น สถานีบางซื่อ

Case 1 : Driver vs Customer in Subway

เนื่องจากจุดประสงค์การใช้ไม่เหมือนกัน แผนที่ของคนดูทั่วไปที่ใช้ดูสถานีของรถไฟฟ้าใต้ดิน หากให้คนขับรถไฟฟ้าใต้ดินเอามาใช้คงไม่เข้าใจ เพราะถูกตัดรายละเอียดสำคัญออกจึงไม่สามารถขับรถไฟฟ้าใต้ดินไปยังจุดหมายได้

แผนที่ Represent Reality แต่ว่า Reality ก็เปลี่ยนแปลง ตลอดเวลา เช่น อาจมีเพิ่มสถานี แต่แผนที่ในรถไฟฟ้าใต้ดินยัง update รูปแผนที่ไม่เสร็จ แต่มีการแจ้งผู้โดยสารแล้ว

แผนที่ในหัวของคนเรา ต้องการ Update ตลอดเวลา เพื่อที่จะมี Model ที่เข้าใกล้ความเป็นจริงยิ่งขึ้น

Case 2 : P/E Ratio

ถ้าเราอยากเข้าใจ บริษัทนึง เพื่อซื้อหุ้น เราอาจต้องเข้าไปศึกษา Financial Statement ของบริษัทนั้นๆ ส่วนใหญ่ดูกันที่ตัวเลข P/E Ratio คือ อัตราส่วนราคาต่อกำไรต่อหุ้น

P/E Ratio Quality	Definition
High	นักลงทุนคาดหวังว่าบริษัทจะเติบโตอย่างรวดเร็วในอนาคต (หุ้นนั้นมีราคาสูง)
Low	นักลงทุนกังวลเกี่ยวกับอนาคตของบริษัท (หุ้นนั้นมีราคาถูก)

เช่นรายได้ 1 เหรียญที่บริษัทหาได้ นักลงทุนยอมจ่าย 5 เหรียญ เพื่อซื้อหุ้นตัวนี้
ดังนั้น P/E Ratio ก็เป็นเหมือน map ที่ Represent จากข้อมูลบริษัททั้งหมด ว่าหุ้นตัวนี้น่าซื้อมั้ย

หากดู Financial Statement ทั้งหมดของบริษัทนึง อาจจะนานไป เผลอๆ อาจไม่ได้ซื้อหุ้นตัวนี้ด้วย เพราะ Data เยอะมาก

Case 3 : Thinking Fast and Slow

Brain	Definition	Sample
First Brain	ระบบคิดเร็ว	ซื้อหุ้นตัวนั้นเพราะชอบ
Second Brain	ระบบคิดแบบวิเคราะห์	วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อดูว่าหุ้นน่าซื้อมั้ย

การที่เราจะ Mental Model ที่ดี จะต้องมี Data เยอะเพื่อช่วยให้ตัดสินใจดีขึ้นในอนาคตได้

Model 2 : First Principles Thinking

First principles หรือหลักการคิดขั้นต้น แบบวิธีคิดโดยการแยกแยะปัญหาหรือโจทย์ที่ซับซ้อนให้กลายเป็นองค์ประกอบพื้นฐานที่สุด แล้วทำการวิเคราะห์และสร้างทางออกใหม่จากรากฐานนั้น

First Principle Thinking เกิดมาตั้งแต่ 2500 ปีที่แล้ว

First Principle Thinking เป็นความรู้พื้นฐานบางอย่างที่เราเข้าใจสิ่งเหล่านี้แล้ว สามารถสร้างสรรค์สิ่งใหม่ได้

จะต้องมองไปยังสิ่งๆนั้นเลยว่ามีแก่นเป็นอะไร ที่เป็น Foundation พื้นฐานของมนุษย์

Case 1 : Real-Life Applications

Tesla ไม่ใช่บริษัท ผลิตรถยนต์ แต่เป็นบริษัทที่ผลิตเทคโนโลยี

สมัยก่อน Battery แพง

จึงตั้งคำถาม First principle ว่า Battery ก้อนนี้ ประกอบไปด้วยอะไรบ้าง

เราต้องใช้วัตถุดิบอะไรบ้างเช่น Carbon, Cobalt, Nickel and another resource
Elon Musk เอาส่วนประกอบมาดูว่าวัตถุดิบที่มาประกอบราคาเท่าไร จากที่ขาย 600 USD
แล้ว Elon Musk สามารถลดราคาจาก 600 USD –> 80 USD สำหรับ Battery

สิ่งที่ Elon musk ต้องการพัฒนาต่อคือการลดราคา 80 USD —> 8 USD

สิ่งเหล่านี้คือตั้ง First principle thinking ว่าทำอย่างไรถึงพัฒนาสินค้าให้ราคาถูกกว่านี้ได้

Case 2 : Money

Alex Hormozi “First Principle Thinking” เคยพูดเรื่องเงินว่ามีกฎอยู่ 2 วิธี

Live below your means

อย่าใช้เงินเกินตัวจากเงินที่ตัวเองมี
ถ้าใช้เงินเกินตัวจะมีโอกาสมีหนี้ ประเทศไทยมีหนี้ 80-90% ไม่รวมหนี้นอกระบบ

2. Invest in yourself; increase your earning capacity

ลงทุนในตัวเอง ยิ่งเราเก่ง ปัจจัยภายนอกจะทำล้ายเราได้น้อยลง

มีเงิน 100 บาท ใช้ 80 บาท นำ 20 บาทที่เหลือไปลงทุนซื้อหนังสือเพิ่มความรู้หรือดู Youtube สรุปเพื่อเพิ่มความสามารถในการย้ายงานในอนาคตได้ 20 บาทที่ลงทุนให้เพิ่มเป็น 40 บาท

เช่น จะเพิ่มเงินเดือนจาก 15,000 บาท เป็น 30,000 บาทได้ยังไง คือ การพึ่งพาและพัฒนาตัวเอง

Alex Hormozi ลงเรียน Facebook Ad ด้วยตัวเอง เรียน 5-6 รอบแล้วไม่จำเป็นจ้าง Facebook Ad อีกเลย

Case 3 : Think About Life

ถ้าความรู้บางอย่างมีมาแล้ว 2,000 ปีแล้ว ความรู้นั้นต้องมีอะไรดี ถึงสามารถอยู่รอดมาได้จนปัจจุบัน

พูดเกี่ยวกับการชีวิตอย่างมีความสุขว่า

Focus เฉพาะสิ่งที่เราควบคุมได้ , ไม่ต้องสนใจสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้

Type	Definition
Focus	ทำในสิ่งที่เราควบคุมได้
Not Control	สิ่งที่เราควบคุมไม่ได้

What you can control

Mental Model ควบคุมวิธีการคิดได้
ควบคุมการกระทำของเราได้

What you can’t control

ไม่สามารถควบคุมดิน ฟ้า อากาศ
ไม่สามารถควบคุมผู้อื่น โดย Focus ที่ตัวเราแล้วชีวิต Happy ขึ้น

มนุษย์มีพลังเหนือความคิดตัวเอง วันที่เรารับรู้ควบคุมการคิดได้และการกระทำเราได้ แล้วจะค้นพบพลังที่แท้จริง

Case 4 : Think About Learning

Focus Skill ที่สำคัญสำหรับในการดำเนินชีวิต

Learning How to learn : ถ้าอยากรู้วิธีการที่จะเรียนรู้ดีที่สามารถเรียนได้ผ่าน link

Focus Skill ที่สำคัญมี 5 Skill ดังนี้

Reading อ่านเพื่อกลั่นกรองไอเดียสำคัญแล้วนำไป
Writing เพื่อเขียนอธิบายให้คนอื่นเข้าใจได้ดีและทำให้ตัวเองได้ทวนความรู้
Focus กับทรัพยากรที่มีค่าที่ตอนนี้คือ Attention โดยปัจจุบัน Social media แย่ Attention ไปจากผู้คนเยอะมาก
Logic หลักเหตุผล ออกกำลังกาย วันละครึ่งชม สุขภาพจะแข็งแรง
Faith ความเชื่อ เช่น Manifestation เชื่อว่าตัวเองอยากได้สิ่งไหน จได้สุดนั้น ต้องมองโลกแง่ดี

Model 3 : Second-order Thinking

Type of Thinking	Definition
First-Order Thinking	การกระทำโดยหวังผลระยะสั้น
Second-Order Thinking	การกระทำที่หวังผลในระยะยาว

Second-Order Thinking เป็นการคิดอะไรในระยะยาว

การมองระยะยาวเป็นสิ่งที่คนไม่ค่อยสนใจเท่าไร เพราะคนชอบมองผลลัพธ์ในระยะสั้นมากกว่า

ความรู้ที่แท้จริง คือ รู้ว่าถ้าทำสิ่งนี้ ผลลัพธ์ระยะยาวที่ทำไปได้ผลลัพธ์อะไรบ้าง

Case 1 : Discount

Thinking Type	Definition
First-Order	การขายแบบลดราคาแล้วขายสินค้าได้เยอะในระยะสั้น
Second-Order	การขายแบบลดราคาบ่อย จะไปสู้ด้วยราคายากขึ้นในระยะยาว

เหมือนแจกเงินกระตุ้น ใช้เงินได้ 1 ปี หลังจากนั้นเศรษฐกิจไม่โต เพราะไม่แก้ปัญหาระยะยาว ทำให้คนมีรายได้เพิ่มขึ้น

เศรษฐกิจดี —> เงินจะเฟ้อ

Case 2 : Junk Food

Thinking Type	Definition
First-Order	กิน Junk food ได้ความสุขระยะสั้น
Second-Order	กิน Junk food มีปัญหาสุขภาพระยะยาว

ถ้ากินพิซซ่าทุกมื้อไป 5 ปีอาจมีปัญหาสุขภาพในระยะยาว เดินไม่ไหว ออกกำลังกายหนักไม่ได้เพราะอ้วนเกิน

ถ้าคนเราไม่คิดถึงผลของการกระทำในระยะยาว ชีวิตจะแย่เลย

Case 3 : Time Spent on Smartphone

ถ้าใช้โทรศัพท์ Social Media เยอะจะเกิดอะไรขึ้น

โดยคนไทย ใช้เวลาบน Social Media 5 ชั่วโมง สามารถทำให้ตัวเราแย่ลงได้

เราสามารถนำเวลา 5 ชั่วโมง ต่อวัน หรือ 2.5 เดือนต่อปี ไปทำให้เราเก่งขึ้นได้ โดยการอ่านหนังสือและพัฒนาตัวเองแล้วชีวิตจะดีขึ้นได้

Thinking Type	จ้องโทรศัพท์วันละ 5 ชม	อ่านหนังสือและพัฒนาตัวเอง 5 ชั่วโมงต่อวัน
Short-Term	มีความสุขกับเสพสื่อออนไลน์	อ่านหนังสือจะเหนื่อยในช่วงแรก
Long-Term	ชีวิตไม่ดีขึ้นเพราะติด Social Media	ชีวิตดีขึ้นเพราะตัวเองพัฒนาขึ้น

Model 4 : Probabilistic Thinking

Probabilistic Thinking คือการมองโลกเท่าไม่ได้เป็นขาวกับดำ แต่เป็นการมองโลกแบบกลางๆ สีเทา

Case 1 : Probability

ความน่าจะเป็นที่คนส่วนใหญ่เข้าใจมี 2 แบบ

Frequetist Belief เป็นความน่าจะเป็นที่อาศัยความถี่และสถิติความน่าจะเป็น

ความน่าจะเป็นที่โยนเหรียญหัว ก้อย มีโอกาสออกได้เท่ากัน 50 : 50
ความน่าจะเป็นที่โยนลูกเต้า 1 ลูก มีโอกาสเท่ากัน 1/6

Subjective belief เป็นความเชื่อที่ตั้งอยู่บนความคิดเห็น ความรู้สึก หรือประสบการณ์ส่วนตัวของแต่ละบุคคล

คิดว่า Donald Trump จะทำให้ America กลับมายิ่งใหญ่เหมือนเดิมได้อีกครั้งหรือเปล่า

เนื่องจากมนุษย์มีความเชื่อ Mental Model ของแต่ละคนที่ไม่เหมือนกัน ความน่าจะเป็นในมุมมองแต่ละคนจึงไม่เท่ากัน

Case 2 : Highlight Subjective belief

โดยหากนำความเชื่อเดิม มา Update Data ใหม่ จะได้ความเชื่อใหม่ๆ ขึ้นมา

Develop Country

ถ้าได้ข้อมูลใหม่มาว่า เป็นรัฐบาลที่ดี ทำเพื่อประชาชน ฉลาด มีจริยธรรม

Current Belief	New Data	New Belief
0.24%	0.64%	0.88%

หลังจากเพิ่มข้อมูลด้านดีของรัฐบาลทำให้ ความน่าจะเป็นเพิ่ม 0.64% ทำให้การคำถามที่ว่าในอีก 10 ปีข้างหน้ารัฐบาลไทย จะพัฒนาสูงขึ้นอีกเป็น 0.88%

Case 3 : Survival

ทุกคนจะรอดในปีหน้ามั้ย ? ให้เราพยายามทำสิ่งที่จะทำให้เราสามารถอยู่รอดได้ในยุคอนาคตเลย

Survival	Definition
0	เล่น Social Media หรือ Tik Tok
1	อ่านหนังสือ สรุปบทความ ยิ่งเข้าใกล้ 1

การเข้าฟัง Live Mental Model ก็จะเพิ่มโอกาสให้เราในปีหน้าด้วย

Model 5 : Inversion Thinking

Inversion Thinking คือ การคิดมุมกลับ สามารถแก้ได้โดยการเปลี่ยนปัญหาต่างๆ เป็นมุมมองใหม่

Case 1 : Make Decision

ถ้าอยากตัดสินใจให้ดีขึ้น ต้องพยายามตัดสินใจผิดพลาดให้น้อยลง แล้วจะได้ผลลัพธ์เดียวกัน

Thinking	Definition
Forward Thinking (การคิดไปข้างหน้า)	เป็นวิธีการคิดแบบดั้งเดิมที่มุ่งเน้นการวางแผนและดำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ
Inverse Thinking (การคิดแบบย้อนกลับ)	เป็นวิธีการคิดที่เริ่มต้นด้วยการพิจารณาถึงสิ่งที่อาจทำให้ล้มเหลว จากนั้นจึงวางแผนเพื่อหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้น

Case 2 : Make Good health

ถ้าอยากมีสุขภาพที่ดีขึ้น เรามักคิดว่าจะกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพเพิ่มยังไง แต่สามารถคิดถึงมุมกลับว่า เราสามารถหลีกเลี่ยงการกินอาหาร Unhealthy food ได้ยังไง

Case 3 : Think About Freedom

Recommended Book : How to be better at almost everything

อิสรภาพที่แท้จริงคือการทำอะไรก็ได้ จะทำให้เรามีความสุขจริงมั้ย?

อิสรภาพที่แท้จริงของ Thomas Aquinas คือ Freedom of Excellence
การใช้ชีวิตอยู่ในกรอบที่เราควรจะต้องทำในแต่ละวัน และพัฒนาตัวเองให้เป็น Version ที่ดีที่สุด ที่เราควรจะเป็น (การใช้ชีวิตอย่างมีข้อจำกัด)

จริงๆ เราสามารถทำอะไรก็ได้ แต่จริงๆแล้ว เราควร Focus ในสิ่งที่เราควรทำ

Stoic Triangle

Stoic Triangle คือปรัชญา Stoic

Virtues คือ การใช้ชีวิตตามความดีงาม
Nature คือ การใช้ชีวิตให้สอดคล้องกับธรรมชาติ เป็นตัวเอง Version ที่ดีที่สุด
Control คือ แยกสิ่งที่เราสามารถควบคุมได้และควบคุมไม่ได้ให้ออก

การกระทำ	ควบคุมได้	ควบคุมไม่ได้
ถ้าไม่มีเงิน	พยายามทำตัวเองให้เก่งให้มีคุณค่ากับองค์กร	โทษรัฐบาลและเศรษฐกิจ

มนุษย์คนไหน ไม่ได้ชีวิตตามธรรมชาติ แสดงว่าไม่ได้เป็นตัวเองใน Version ที่ดีที่สุด

Model 6 : Circle of Competence

Warren Buffet เคยบอกไว้ว่า ให้เราค้นหาแล้วสร้างวงกลม Circle of Competence ทำเท่าที่มีความสามารถในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ดี เช่น ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ที่มี

ให้เราใช้ชีวิตตามที่เรามีความรู้ อย่าไปทำในสิ่งที่เราไม่เข้าใจ

Case 1 : Expand Your Circle of Competence

หน้าที่ของคนเรา ควรขยายความสามารถในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ดี เช่น ความรู้ ทักษะ ให้มายิ่งขึ้น

เช่น การเข้า live วันนี้สามารถขยายกรอบของความรู้และความสามารถที่มี เพื่อที่ได้ Territory มากขึ้น

ถ้าเราออกไปในจุดที่เราเก่ง ชีวิตเราแย่ลงทัน
ดังนั้น ชีวิตเราไม่สามารถที่จะหยุดเรียนรู้ได้เลย เพราะต้องการ Update ความรู้ในหัวเราไปเรื่อยๆ

Case 2 : New Zealand

ถ้าอยากไปอยู่ New Zealand เราควรเข้าใจวัฒนธรรม ภาษา การหารายได้เพิ่มให้เราสามารถไปอยู่ที่ New Zealand ได้

เหตุผลที่เราไม่สามารถย้ายไปอยู่ New Zealand ได้เพราะไม่เข้าใจว่า ประเทศ New Zealand มีวัฒนธรรมยังไง ความเป็นอยู่แบบไหน

Case 3 : Opinion

เช่นมนุษย์ หลายคนมักมีความคิดเห็นเรื่องที่เรา ไม่รู้เรื่องอยู่ เช่นในเรื่อง Social Media
อย่าไปนำเสนอความคิดเห็นในเรื่องที่เราไม่เข้าใจ
จนกว่าจะเราจะเข้าใจมุมมองของทั้ง 2 ฝ่าย

ปัจจุบันถ้าเรื่องไหน ไม่รู้ก็ไม่ควรแสดงความคิดเห็น

Model 7 Statistics as Mental model

เป็น Model ที่ทำให้เราสามารถเข้าใจ Mental Model ได้ดียิ่งขึ้น

Case 1 : Real life

ในชีวิตจริงเรา สามารถเข้าถึงข้อมูลบางส่วนได้ โดยการ Sample Data ออกมา
Sample กระจาย Data หลายๆแหล่งข้อมูลแล้วเข้าใจ เหตุการณ์ต่างๆได้ดีขึ้นจนสรุปผลกับไปหาเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนโลก แล้วเข้าใจเหตุการณ์เหล่านั้นได้ดียิ่งขึ้น

Case 2 : Relationship

สมมุติผู้หญิงคนหนึ่งคุยกับผู้ชายคนหนึ่งอยู่จะรู้ได้ไงว่าผู้ชายที่คุยอยู่เป็นคนดีมั้ย
เราจะสามารถรู้ได้ไงว่าผู้ชายคนนี้จะดีมั้ย

เริ่มถามเพื่อนของผู้ชายว่า ผู้ชายที่เรากำลังคุยอยู่โอเคมั้ย
ผู้ชายคุยกับผู้หญิงหลายคน
หน้าที่การงานของผู้้ชาย
ผู้ชายกินเหล้าสูบบุหรี่

สมมุติเก็บข้อมูลมา 3 เดือนจะสามารถสรุปได้ว่าคนนี้โอเคที่จะคบกันเป็นแฟนได้

Case 3 : First Principles vs Statistics

First principles

Deductive Reasoning (การให้เหตุผลแบบนิรนัย)

เริ่มต้นจากข้อเท็จจริงทั่วไป (premises) เพื่อสรุปข้อเท็จจริงเฉพาะ (conclusion)
หากข้อเท็จจริงทั่วไปเป็นจริง ข้อสรุปที่ได้จะถูกต้องเสมอ

ลักษณะ

มีความแน่นอน (certainty)
ใช้ในตรรกศาสตร์ คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์

เป็นการมองจากภาพใหญ่ ไป ภาพเล็ก เช่น กฎแรงโน้มถ่วง อธิบายจากกฎเกณฑ์พื้นฐาน แนวคิดไปยังสิ่งที่อยู่ตรงหน้าเรา

Statistics

Inductive Reasoning (การให้เหตุผลแบบอุปนัย)

เริ่มต้นจากการสังเกตข้อเท็จจริงเฉพาะ (observations) เพื่อสรุปข้อเท็จจริงทั่วไป (generalization)
ข้อสรุปที่ได้มีความน่าจะเป็น (probability) แต่ไม่แน่นอนเสมอไป